Lektura do gry i kawy, czyli top 10 książek związanych z branżą elektronicznej rozrywki
Jesteśmy przekonani, że jako miłośnicy gier wideo i szeroko pojętej popkultury rozdzielacie swój wolny czas na sesje z PC lub konsolą, zgłębianie kinematografii, albo zapuszczanie się w świat lektur. Trwający obecnie wakacyjny okres sprzyja szczególnie tej ostatniej formie, toteż zachęcamy Was serdecznie do zapoznania się z naszym skromnym zestawieniem dziesięciu książek związanych z branżą, które warto poznać.
Wbrew wszelkim przeciwnościom losu i zmieniającym się trendom, lokalny rynek wydawniczy od kilku dobrych lat udowadnia, iż gracze są spragnieni kolejnych tekstów, a tym samym dają wydawnictwom wyraźny znak, że istnieje tutaj pewna nisza do zapełnienia. Nowe książki pojawiają się praktycznie każdego miesiąca i są to zarówno pozycje zagraniczne, dopiero wydawane w Polsce, jak i te stricte autorskie od uznanych twórców oraz entuzjastów. Staraliśmy się ułożyć ranking tak, aby zataczał on, jak najszersze kręgi tematyczne i odnosił się do przeróżnych sfer, związanych nie tylko z historią medium. Dodatkowo, są to w większości pozycje, które często można dorwać jeszcze w fizycznych wydaniach, co powinno stanowić niezłą atrakcję dla miłośników papieru. Zapraszamy do lektury i nie zapomnijcie podesłać nam swoich propozycji w komentarzach!
Po jakie książki o grach warto sięgnąć?
Zanim przejdziemy do konkretów, zaznaczymy tylko, że kolejność pozycji na niniejszej liście jest absolutnie losowa.
Wojny Konsolowe (Blake J. Harris)
Kolejne dekady upływają, a wojny konsolowe to wciąż żywy temat w świecie elektronicznej rozrywki, nawet pomimo zachodzących ostatnio zmian w zakresie dystrybucji i wydawania gier wideo. Blake J. Harris przeprowadził niezliczoną ilość wywiadów i na ich podstawie stworzył świetną rekonstrukcję prawdziwej batalii z lat 90-tych jaka toczyła się pomiędzy Segą, a Nintendo. Głównym filarem historii jest niejaki Tom Kalinske, który przewodził amerykańskiemu oddziałowi niebieskich i stanął do pojedynku z absolutnym gigantem, nie mając w zasadzie większego rozeznania w branży. Nie bez powodu porównuje się to wydarzenie do walki Dawida z Goliatem, a przecież dochodzi tutaj mnóstwo anegdot, zwrotów akcji i szalenie ryzykownych decyzji, które trzymają czytelnika w napięciu. Wojny konsolowe to kawał dobrej lektury, którą czyta się bardzo lekko, co jest jednym z jej największych atutów. Nawet jeśli kojarzycie dobrze najważniejsze fakty z tamtego okresu, to i tak warto po tę pozycję sięgnąć, bo z pewnością natraficie na niejedną ciekawostkę.
Wilczym śladem. Historia powstania gry Wiedźmin 3: Dziki Gon (Zbigniew Jankowski)
Książka Zbigniewa Jankowskiego jest wyjątkowa z kilku powodów. Na pewno warto odnotować fakt, iż to pozycja prosto od naszego lokalnego autora i możecie ją nabyć w pięknej, twardej oprawie. Natomiast jej największa siła drzemie rzecz jasna w samej treści, ponieważ tekst traktuje o najpopularniejszej polskiej grze wideo, o której powiedziane zostało w zasadzie wszystko, a ostatecznie i tak potrafi pozytywnie zaskoczyć odbiorcę. To solidny, skrystalizowany materiał opracowany na bazie blisko trzydziestu wywiadów z developerami reprezentującymi każdą sferę, począwszy od pisarzy, przez projektantów poziomów i programistów, a na samych producentach audio skończywszy. Mnóstwo ciekawych informacji o ponadczasowych questach, napotykane problemy, usunięta zawartość i wiele, wiele więcej. Nie jest łatwą sztuką napisać coś nowego o takiej produkcji, jak Wiedźmin 3: Dziki Gon. Tutaj się udało, a z racji tego, że CD Projekt świętował niedawno dziesięciolecie wydania gry, to nie ma chyba lepszego momentu na zgłębianie niniejszej lektury.
Almanach: Gry przygodowe Point and Click (różni autorzy)
To drugi w naszym rankingu produkt spod skrzydeł wydawnictwa Gamebook. Można by złośliwie rzec, iż Almanach: Gry przygodowe Point and Click jest niczym typowe coffee table book i poniekąd tak to właśnie wygląda – ogromna, dostępna w grubej oprawie, gdzie liczne obrazy dominują nad treścią. Podobne książki nierzadko powielają znane i podstawowe informacje dotyczące wybranego zagadnienia, stanowiąc co najwyżej atrakcję dla odwiedzających gości, którym można ją zaprezentować przy kawie, zachęcając tym samym do ewentualnego zgłębienia tematu. Jednak traktujące o przygodowych tytułach Point and Click Almanach nie dość, że wydane zostało absolutnie fenomenalnie, to odnosi się do leciwego, aczkolwiek bardzo oryginalnego gatunku gier, kładącego de facto podwaliny pod całą branżę już cztery dekady temu. Pierwotnie wydana za granicą przez Bitmap Books trafiła na nasz rynek w pełni zlokalizowana i wzbogacona o dodatkowe gry wyprodukowane w Polsce. Olbrzymia, ciężka, skrywająca w swoim wnętrzu cudowne grafiki i wypełniona wywiadami z ikonami branży, takimi jak Ron Gilbert, Ken Williams czy Adrian Chmielarz. Niech Was nie odstraszy cena, ponieważ musicie wierzyć nam na słowo, iż jest ona w pełni uzasadniona.
Nie tylko Wiedźmin. Historia polskich gier komputerowych (Marcin Kosman)
Nie ma w tym nic dziwnego, że Wiedźmin stał się wizytówką polskiego gamedevu i przychodzi na myśl praktycznie każdemu z nas, kiedy tylko pomyślimy o grach z rodzimego podwórka. Książka Marcina Kosmana jest o tyle wyjątkowa i ważna, że błyskawicznie udowadnia nam, jak bogata jest historia elektronicznej rozrywki w Polsce i że faktycznie nie tylko Wiedźminem stoi. Autor to zaprawiony w bojach dziennikarz, który z niejednego pieca chleb jadł – od PSX Extreme, przez portal Polygamia aż po wydawnictwo Open Beta i własną publikację, liczącą sobie obecnie okrągłe dziesięć lat, czyli dokładnie tyle, ile trzecia odsłona przygód Geralta. Nie tylko Wiedźmin naprawdę udowadnia, iż lokalnych perełek mieliśmy o wiele więcej już dużo wcześniej. Książka zgrabnie opowiada o tym, jak kształtowały się rynek i świadomość konsumentów, ile przeszkód stało na drodze rodzącym się, małym wydawcom, i jaki wpływ miał na to wszystko zmieniający się u nas ustrój polityczny. O podręcznikowym researchu i licznych wywiadach raczej wspominać nie trzeba.
Meandry lokalizacji gier (Janusz Mrzigod)
Gra w ojczystym języku to zawsze wartość dodana i z reguły wpływa pozytywnie na sprzedaż w wybranym regionie. Nawet jeśli nie potrzebujemy zapoznawać się z danym tytułem po polsku, to i tak ostatecznie wybór jest lepszy aniżeli jego brak. Natomiast książka pana Janusza to coś więcej niż ciekawostki związane z tłumaczeniem, albowiem lektura obejmuje całą masę zagadnień związanych z szeroko pojętą lokalizacją. Oznacza to mniej więcej tyle, iż z tekstu dowiemy się, jak dane dzieło dostosować do potrzeb odbiorcy, co wykracza daleko poza samo tłumaczenie dialogów. Autor ma spore doświadczenie w swoim fachu, co unaocznia się zwracaniem uwagi na obecną kondycję języka wśród młodszych osób. Będzie to nie lada gratka dla wszystkich graczy, którzy są ciekawi gier, jakoby nie patrzeć, od strony technicznej!
Wirtualna jesień życia (Damian Gałuszka)
Chyba każdy szanujący się gracz marzy w przyszłości o spokojnej emeryturze, którą spędzi na nadrabianiu zaległości i usuwaniu kolejnych tytułów z kupki wstydu. Branża elektronicznej rozrywki dojrzewa i mamy już w zasadzie do czynienia z pierwszym pokoleniem seniorów wychowanych na grach wideo. Zjawisko to, choć przybiera na sile, zdaje się nie być jeszcze zbytnio powszechne w Polsce, do czego między innymi odnosi się Damian Gałuszka w swojej książce Wirtualna jesień życia. Autor jest socjologiem na Wydziale Humanistycznym AGH w Krakowie i na blisko 350 stronach skupił się na tzw. silver gamingu – mamy tutaj mnóstwo ciekawych spostrzeżeń na temat osób starszych spędzających czas z grami, analiz, badań, metod jakościowych i wiele, wiele więcej. Lektura porusza też szalenie istotną kwestię potencjalnie negatywnego, jak i pozytywnego wpływu gamingu na osoby starsze, oraz ich otoczenie. Najlepsze zaś zostawiliśmy na sam koniec – publikacja została sfinansowana ze środków budżetu państwa, toteż możecie ją pobrać i przeczytać całkowicie za darmo. I tylko szkoda, że w związku z tym nie ma okazji, żeby dorwać fizyczny egzemplarz.
Play Nice. Powstanie, upadek i przyszłość Blizzarda (Jason Schreier)
To chyba najbardziej kompetentna książka w dorobku słynnego Jasona Schreiera, który w branży zna praktycznie każdego. Jego najnowsza propozycja traktująca o historii Blizzarda jest o tyle ciekawa, iż zaledwie kilkanaście miesięcy wcześniej obserwowaliśmy ogromne przejęcie Activision Blizzard King przez Microsoft, co rzecz jasna odbiło się ogromnym echem w mediach i z pewnością miało wpływ na obecną kondycję firmy. Kilka lat głębokiego researchu zaowocowało przeprowadzeniem ponad trzystu wywiadów z byłymi, jak i wciąż zatrudnionymi pracownikami, a całość okraszona jest świetnymi anegdotami dopełniającymi obraz developera będącego niegdyś ikoną branży. Jeżeli zastanawiacie się, co naprawdę poszło Blizzardowi nie tak i dlaczego w trakcie 33 lat na rynku ich renomowana opinia została praktycznie starta w pył, to koniecznie musicie zapoznać się z tą pozycją.
Akcja jest kobietą. Lara Croft oraz inne bohaterki gier akcji i przygodowych typu point&click z lat 1996-2018 (Adam Flamma)
Niech Was nie zwiedzie tytuł niniejszej książki, ponieważ naprawdę nie macie się czego obawiać, nawet jeżeli stronicie od ideowych przepychanek i unikacie tematów dotyczących feminizmu i tym podobnych. W świecie gier wideo na przestrzeni dekad zrodziło się wiele archetypów dotyczących głównych protagonistów w wirtualnych światach. Medium dojrzewa wraz z jego odbiorcami, a deweloperzy od zawsze szukają innowacji i eksperymentują z nowymi rzeczami. Lektura nie bez powodu obejmuje okres zaczynający się od 1996 roku, albowiem to właśnie wtedy narodziła się prawdziwa ikona reprezentująca w pełni płeć piękną wśród graczy – mowa oczywiście o Larze Croft oraz jej przygodach w ramach serii Tomb Raider. Adam Flamma mierzy się tutaj w ciekawy sposób z kwestią osadzania kobiecych postaci w fabułach najrozmaitszych serii i wysuwa całkiem nieoczywiste wnioski. Akcja jest kobietą to dosyć niszowa pozycja, o której słyszało raczej niewiele osób, dlatego tym bardziej postanowiliśmy umieścić ją w naszym rankingu. No i wciąż można dorwać wydanie fizyczne!
Czynnik strachu w Grach Wideo (Patryk Polewiak)
Spoglądając zarówno na kalendarze premier z kilku ostatnich lat, jak i wybiegając nieco w przyszłość, nie idzie oprzeć się wrażeniu, iż horror jako gatunek przeżywa w branży elektronicznej rozrywki pewien renesans. Otrzymaliśmy wszak świetne remake’i Dead Space czy Resident Evil 4, Konami ożywiło Silent Hill, a Bloober Team już we wrześniu 2025 r. planuje wypuścić szalenie oryginalnego Chronosa. Sęk jednak w tym, iż siła tych produkcji drzemie w designie i umiejętności wywoływania w graczu poczucia niepokoju. Dlaczego dana gra jest straszna? Jak wywołać w odbiorcy określone napięcie? Czego w horrorze unikać? Na te i wiele innych pytań odpowiada Patryk Polewiak w swojej książce Czynnik strachu w Grach Wideo, gdzie dokonuje prawdziwej anatomii gatunkowej, zahaczając przy okazji o zagadnienia z pogranicza samej psychologii. To fantastyczna lektura do poczytania bez zobowiązań, ale również dla osób, które chciałyby się zwyczajnie czegoś nauczyć o kreowaniu wiarygodnych światów.
Jacked. Chuligańska historia Grand Theft Auto (David Kushner)
David Kushner to zasłużony autor, który pochwalić się może publikacjami w wielu renomowanych miejscach. Ogrom pracy włożony w napisanie kompleksowej historii narodzin jednej z najważniejszych marek w popkulturze dodatkowo świadczy o jego pasji i profesjonalizmie. Wydana przez Open Betę pozycja Jacked. Chuligańska historia Grand Theft Auto to fantastyczna i pełna ciekawostek lektura o konflikcie dwóch osobistości, czyli Sama Housera, jednego z ojców słynnej gangsterskiej serii, oraz Jacka Thompsona, prawnika zwariowanego na punkcie przemocy w grach wideo. Niesamowite jest to, że ten drugi, będąc przesiąknięty nienawiścią i chęcią unicestwienia GTA, był przez gry równie pochłonięty, co sami autorzy. Będziecie zaskoczeni, jak wiele istotnych zagadnień dotyczących marketingu i popkultury zostało zawarte w tej książce. Na rynku można nabyć sporo lektur odnoszących się do dziejów wybranej serii, lecz chyba żadna nie jest tak dobrze, a zarazem lekko napisana, jak Jacked.
Czytaliście którąś z wymienionych powyżej pozycji? Jaką książkę o tematyce gamingu lub gamedevu polecilibyście innym?
O autorze
